Το ξεκίνημα (;) της δίκης για το Μάτι

Για σήμερα Δευτέρα (31/10) είχε οριστεί η πρώτη δικάσιμος σχετικά με την καταστροφική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2018 στο Μάτι και τον Νέο Βουτζά Αττικής, που άφησε πίσω της 104 νεκρούς και μια ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή.

Ο ορισμός, ωστόσο, της διαδικασίας απέχει πολύ από το τι πραγματικά συνέβη στα δικαστήρια της οδού Ευελπίδων. Οι λόγοι για τους οποίους τελικώς αναβλήθηκε η δίκη, προκαλούν - για ακόμη μια φορά - αλγεινή εντύπωση για τη λειτουργία της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα. Και τα όσα αναμένεται να ζήσουν οι συμμετέχοντες στην μακρά, όπως αναμένεται, ακροαματική διαδικασία, θα προκαλέσουν έντονους προβληματισμούς.

Ας ξετυλίξουμε, όμως, το κουβάρι από την αρχή του. 

Οι κατηγορούμενοι 

Για την καταστροφή στο Μάτι και τον Νέο Βουτζά, θα δικαστούν συνολικά 21 άτομα. Παρά τις επίμονες προσπάθειες του ανακριτή της υπόθεσης, Αθανασίου Μαρνέρη, για την παραπομπή πέντε αξιωματούχων της Πυροσβεστικής σε βαθμό κακουργήματος, αυτοί θα δικαστούν, όπως και τα υπόλοιπα πρόσωπα - φυσικά και ο ηλικιωμένος που έκαιγε το μεσημέρι της επίδικης μέρας κλαδιά στο Νταού Πεντέλης, σε βαθμό πλημμελήματος.

Βασικότεροι εμπλεκόμενοι από πλευράς Πυροσβεστικής, ο τότε επικεφαλής της ΕΜΑΚ και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Στέφανος Κολοκούρης - που η τοποθέτηση του στην ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος το 2020 προκάλεσε ευλόγως κύμα αντιδράσεων από τους πυρόπληκτους, ο τότε υπαρχηγός επιχειρήσεων του Π.Σ., Βασίλης Ματθαιόπουλος και ο τότε αρχηγός του Π.Σ., Σωτήρης Τερζούδης.

Βαρύνονται με κατηγορίες για έλλειψη σχεδίου έκτακτης ανάγκης, για προβληματική διαχείριση των εναέριων μέσων και για καθυστερημένη προσέλευση στο φλεγόμενο Μάτι. Περισσότερα για τις κατηγορίες, ΕΔΩ. 

Από πλευράς αυτοδιοίκησης, στο εδώλιο του κατηγορουμένου θα βρεθούν από την επόμενη εβδομάδα η πρώην περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου, για μη έγκαιρη κήρυξη της πληγείσας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο πρώην αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής και νυν δήμαρχος Σαρωνικού, Πέτρος Φιλίππου, ο πρώην δήμαρχος Μαραθώνα, Ηλίας Ψινάκης και ο δήμαρχος Ραφήνας - Πικερμίου, Ευάγγελος Μπουρνούς.

Η δίκη της 31ης Οκτωβρίου

Φτάνουμε στο παρόν. Η πρώτη δικάσιμος είχε οριστεί για τις 10 σήμερα (31/10) το πρωί. Ήταν γνωστό στους δικαστικούς κύκλους ότι, εκτός των κατηγορουμένων, υπήρχαν και 213 μάρτυρες από την πλευρά της υποστήριξης κατηγορίας (περισσότερα για αυτό, στη συνέχεια του άρθρου). 

Η αίθουσα του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθήνας, όμως, στην οποία θα εκδικαζόταν η πολύκροτη υπόθεση δεν διέθετε επαρκή χώρο ούτε για τους συνηγόρους. Ως αποτέλεσμα, η Πρόεδρος ζήτησε να παρασταθούν μόνο οι συνήγοροι των κατηγορουμένων και να διεξαχθεί η δίκη εκ νέου από τις 7 Νοεμβρίου και μετά, σε μεγαλύτερη αίθουσα και με προσέλευση των συγγενών των θυμάτων σε ομάδες των 40-50 ατόμων.

Συνήγοροι των πυροπαθών, όπως η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ζήτησαν επί τόπου η συνέχεια της δίκης να λάβει χώρα στην Αίθουσα Τελετών του Εφετείου, τη μεγαλύτερη δικαστική αίθουσα πανελληνίως, ενώ και ο Βασίλης Ταουξής είχε εκφράσει εξ αρχής τις ενστάσεις του σχετικά με την επιλογή της αίθουσας, μιλώντας ανοιχτά για σκοπιμότητες. 

Ξέσπασμα οργής από την πολιτική αγωγή

«Ντροπή! Διακόψετε να βρεθεί άλλη αίθουσα, σας μιλάμε από τα παράθυρα!», φώναζαν από τα παράθυρα οι δικηγόροι των εγκαυματιών, οι οποίοι δεν είχαν καταφέρει να εισέλθουν στην αίθουσα.

Επιπλέον, στην εξωτερική πλευρά των δικαστηρίων, οι συγγενείς των νεκρών της πυρκαγιάς τοποθέτησαν πανό, στο οποίο έγραφαν ότι οι 104 νεκροί περιμένουν δικαίωση. Η οποία, μέχρι στιγμής, δεν έχει έρθει, παρά τις όποιες πολιτικές εξαγγελίες. 

(φώτο: το πανό που ανήρτησαν οι συγγενείς των νεκρών. Credits: Στέλιος Στεφάνου, για το πρακτορείο Eurokinissi) 

Και άγνωστο είναι αν θα επέλθει. Προς το παρόν, οι εγκαυματίες θα πρέπει να ξαναζήσουν, με τη μορφή χρονικού, στις δικαστικές αίθουσες, το δράμα του καλοκαιριού του 2018. 

Δικαιοσύνη μετά κόπων και... πολλών βασάνων 

Η οργή των πυροπλήκτων αναμένεται να ενταθεί στη συνέχεια της ακροαματικής διαδικασίας. Μίας διαδικασίας που, εκτός των άλλων, χρειάστηκε τεσσεράμισι περίπου χρόνια για να ξεκινήσει. 

Λαμβάνοντας υπόψη τις ερωτήσεις που υφίστανται θύματα άλλων ειδεχθών εγκλημάτων από τους συνηγόρους υπεράσπισης (όπως στις καταγγελίες για βιασμούς και παρενοχλήσεις από Φιλιππίδη και Λιγνάδη), είναι σίγουρο ότι θα υπάρξει δικηγόρος από την πλευρά της υπεράσπισης, που θα ρωτήσει «εσείς τι κάνατε για να αντιμετωπίσετε την πυρκαγιά; Δεν είχατε μέσα να την περιορίσετε;» ή «γιατί αφήσατε κάποιο δικό σας πρόσωπο να πεθάνει, ενώ θα μπορούσατε να το σώσετε;».

Ή κάποια άλλα, παρεμφερή όμως, ερωτήματα. Που, υπό άλλες προϋποθέσεις, μπορεί να χαρακτηρίζονταν ακόμα και λογικά από σημαντικό ποσοστό ανθρώπων. 

Αλλά εδώ έχουμε μία εκατόμβη νεκρών και τους συγγενείς αυτών, που, έχοντας διαχειριστεί μια κατάσταση που υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια των αντοχών τους, καλούνται με τον πιο βίαιο τρόπο να ξαναρχίσουν τις ζωές τους. Από το μηδέν. Κάποιοι από τους εν ζωή πληγέντες έχουν ακόμη τα σημάδια της φωτιάς στα σώματα τους, όχι μόνο στις ψυχές τους.

Και η Δικαιοσύνη (σε συνεργασία με την πολιτική ηγεσία ίσως;) θέλησε να εξαντλήσει την υπομονή των πυροπαθών, με το να αποφασιστεί η διεξαγωγή της πρώτης δικασίμου σε μια πολύ μικρή αίθουσα, και να υπάρξει αναπόφευκτα η επίκληση της δικαιολογίας της έλλειψης χώρου. Αυτό, όμως, είναι το αποκορύφωμα: ήδη έχει μειωθεί αρκετά ο κατάλογος των κατηγορουμένων, από τους 27 στους 21, λόγω «έλλειψης στοιχείων». 

Γιατί να υπάρχουν ακόμη παράγοντες που να εμποδίζουν την απονομή δικαιοσύνης; Επειδή δικάζονται πρόσωπα που είχαν ή και έχουν θέσεις στην κρατική μηχανή; Γιατί να υποβαθμίζεται έτσι το κύρος των θεσμών δικαίου; 

Υπόθεση Κολωνού: πολλά τα αδιευκρίνιστα σημεία

Ήταν 11 Οκτωβρίου του 2022, όταν δόθηκε στη δημοσιότητα το όνομα του 53χρονου Ηλία Μίχου, ως κατά συρροήν βιαστή ενός 12χρονου κοριτσιού στην περιοχή του Κολωνού. Από εκείνη την ημέρα, έχουν ακουστεί πολλές διαφορετικές πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση αυτή.

Αφορούν το πόσα και ποια άτομα βίασαν το κορίτσι, το αν ο κατηγορούμενος ήταν υπεύθυνος για άλλους βιασμούς, το ποιοι γνώριζαν ή δε γνώριζαν για τα εγκλήματα σε βάρος της νεαρής.

Μέσα σε 6 μέρες έχουν γραφτεί τόσα πολλά για αυτή την πολύκροτη υπόθεση, που ακόμα και εμείς νιώσαμε και νιώθουμε μπερδεμένοι. Καταθέτουμε, λοιπόν, εδώ, μία σειρά προβληματισμών πάνω σε όσα έχουν γραφεί και λεχθεί, σε μία δημοσίευση αλλιώτικη από άλλες του Headhunter.

Ο ρόλος της Ελισάβετ Λέκκα 

(το πρώην ζεύγος, σε παλιότερη φωτογραφία) 

Από τα πρώτα πράγματα που ακούστηκαν, ήταν ότι η πρώην (από 4 Οκτωβρίου) σύζυγος του καταγγελλόμενου, Ελισάβετ Λέκκα, υπήρξε το πρόσωπο που μεσολάβησε στη μάνα της 12χρονης, για να μην προχωρήσει δικαστικά το ζήτημα - αυτό πριν τη σύλληψη Μίχου. 

Η γυναίκα υποστηρίζει πράγματι ότι κατέβαλλε σε τρεις δόσεις από 100 ευρώ στη μητέρα του θύματος, ώστε η τελευταία «να πληρώσει ταξί για να μπορεί να πάει την κόρη της στον γιατρό». Ωστόσο, αντιτίθεται στον ισχυρισμό ότι δωροδόκησε την 37χρονη για την αποσιώπηση του ζητήματος, ενώ υποστηρίζει ότι η μάνα ψευδόταν σχετικά με το ότι δεν πήγε να καταθέσει στην Αστυνομία. 

Θα προβούμε σε μια συντηρητική εκτίμηση ότι, από τη στιγμή που ο Μίχος και η Λέκκα ζούσαν σε διάσταση επί τριετίας (σίγουρα), με τον πρώτο να έχει τη δυνατότητα να κρύβει καταστάσεις επί μακρόν, μπορεί και να μη γνώριζε πριν τον Σεπτέμβριο, οπότε και η μητέρα της 12χρονης τής έστειλε στιγμιότυπα συνομιλιών με τον 53χρονο.

Είναι διακεκριμένη μαστροπός η 37χρονη; 

Παρουσιάστηκαν κατά καιρούς ορισμένα στοιχεία ως ενοχοποιητικά για τη μητέρα του κοριτσιού, η οποία βαρύνεται με διακεκριμένη μαστροπεία. Πόσα από αυτά, όμως, στέκουν;

Το Wi-Fi του σπιτιού: ο έμπειρος δημοσιογράφος Βασίλης Λαμπρόπουλος ανέφερε την περασμένη Παρασκευή (14/10) ότι, από τη στιγμή που η εφαρμογή από την οποία έκλεινε τα ραντεβού η 12χρονη - η ίδια; - ήταν συνδεδεμένη στο δίκτυο του σπιτιού της μητέρας, με την οποία το παιδί έμενε, αυτό είναι ενοχοποιητικό στοιχείο. Είναι σαν να ισχυρίζομαι εγώ ότι, επειδή έχω ένα Wi-Fi στο σπίτι που μένω, αν ποτέ κατηγορηθώ για το Χ, Ψ σκάνδαλο, είναι συνυπεύθυνος με μένα κι οποιοσδήποτε άλλος το χρησιμοποιεί εντός της οικίας.

Το IBAN: είναι κατανοητό, μετά από τόσες μέρες, ότι η 12χρονη λειτουργούσε υπό την πίεση του «προστάτη» της. Οι περισσότερες κινήσεις της έφτασαν να ελέγχονται από τον εν λόγω κατηγορούμενο. Ο Λαμπρόπουλος ισχυρίστηκε στο ίδιο ρεπορτάζ ότι η οικογένεια του θύματος ήταν διαλυμένη. Άρα, σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, με μια εντολή του Μίχου, θα μπορούσε να ψάξει το IBAN της τραπεζικής κάρτας της μητέρας της, για να πραγματοποιηθούν οι συναλλαγές. Στο δικαστήριο, η κόρη γνώριζε ακριβώς τα ποσά όλων των συναλλαγών, ακόμα κι αυτών που δεν είχε εμπλοκή η ίδια ονομαστικά. Πράγμα που ενισχύει τον ισχυρισμό της μητέρας της. Γιατί δεν το έψαξε κανείς δημοσιογράφος αυτό;

Το SMS: το ρεπορτάζ του ανέφερε ότι η 12χρονη, στις 20 Αυγούστου 2022, έγραψε μήνυμα στη μητέρα της, λέγοντας ότι έλαβε 50 ευρώ. Χωρίς να διευκρινίζεται από ποιον ελήφθησαν τα χρήματα, με τον δημοσιογράφο να συνδέει το μήνυμα με τον βασικό συγκατηγορούμενο του Μίχου, τον 42χρονο Γιάννη Σοφιανίδη. Ίσως το πιο δυνατό στοιχείο του ρεπορτάζ, καθώς βρέθηκε από την ανίχνευση εφαρμογών σε κινητό της 12χρονης πρότερη επαφή την ίδια μέρα. 

Bonus Track, οι αντιδράσεις: σήμερα, Δευτέρα 17/10, κατέθετε η 37χρονη. Καθ' όλη τη διάρκεια της απολογίας της, και μετά την κράτηση της, δεν μπορούσε να συνέλθει από το σοκ της κατηγορίας, δε σταμάτησε στιγμή να κλαίει. Το ίδιο και δύο από τα παιδιά της: η 12χρονη και ο μεγαλύτερος γιος της, 19 ετών. Αν η μάνα εξέδιδε το ίδιο της το παιδί, θα αντιδρούσαν και οι δύο πλευρές έτσι; Τόσο θέατρο παίζουν πια;

Είναι και παραμένει δύσκολο να προκύψει συμπέρασμα περί ύπαρξης αδικημάτων για την 37χρονη, καθώς τα περισσότερα στοιχεία είναι εκ των πραγμάτων αδύνατο να συνδεθούν με αυτήν. Επιπλέον, ο πρώτος χρονικά που απέδωσε αυτή την κατηγορία (της μαστροπείας) στη μητέρα, ήταν ο ίδιος ο κατηγορούμενος.

Ο ρόλος των ΜΜΕ προκαλεί απορίες 

Δεν είναι μόνο αυτά τα ζητήματα που προβληματίζουν. Η στάση των ΜΜΕ, απέναντι σε έναν άνθρωπο που είχε πολύ καλές σχέσεις με αξιωματούχους της παρούσης - κι όχι μόνο - πολιτικής, αστυνομικής και θρησκευτικής ηγεσίας, δημιουργεί ακόμα περισσότερα ερωτηματικά.

Βασικότερο όλων: γιατί οι κάμερες βρίσκονταν επί μέρες έξωθεν του σπιτιού της οικογένειας της 12χρονης; Σε τι αποσκοπούσε η πολύωρη παρουσία των συνεργείων ορισμένων σταθμών;

Επίσης γιατί, μετά την κράτηση του στις φυλακές Γρεβενών, τίθεται ολοένα και περισσότερο στο απυρόβλητο της κριτικής ο βασικός κατηγορούμενος και η έρευνα στρέφεται σε άλλα πρόσωπα από την οικογένεια του Ηλία Μίχου και σε μεμονωμένες περιπτώσεις - μη επιφανών - παιδεραστών από τη λίστα των 213; Αν είναι να καταδικαστούν βιαστές του κοριτσιού, να καταδικαστούν όλοι, ανεξαρτήτως γνωριμιών και κοινωνικής καταξίωσης. Και όσοι γνωρίζουν τους επιφανείς βιαστές, όπως κάποιοι γείτονες της οικογένειας έχουν δηλώσει, να καταθέσουν οσονούπω. 

Και το καλύτερο: η απόλυση του Παναγιώτη Μίχου, γιου του κατά συρροήν βιαστή, από τα Μέσα του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Μαρινάκη. Στην ανακοίνωση της απόλυσης από τον ΔΟΜ, αναφέρεται ότι ο νεαρός συντάκτης αποδέχθηκε τα εγκλήματα του πατέρα του και προσπάθησε να τα αποσιωπήσει. Αποδέχθηκε; Ενώπιον ποιου; Το προφανές είναι, ενώπιον είτε του προισταμένου του, είτε ενώπιον της ιδιοκτησίας. Ηξεραν άνθρωποι στο «Βήμα» από νωρίς για την υπόθεση Ηλία Μίχου και δεν έλεγαν τίποτα; Ή μήπως έλεγαν ψέματα οι διοικούντες τον ΔΟΜ; Κάτι από τα δύο μόνο μπορεί να ισχύει, τα δύο σενάρια έχουν ίσες πιθανότητες.

(η ανάρτηση του Παναγιώτη Μίχου, όταν απολύθηκε από τον ΔΟΜ) 

Εν κατακλείδι 

Με όλα αυτά υπόψη, γεννιέται ένα μεγάλο ερώτημα: μήπως υπάρχει δικαστική πλάνη για να αθωωθεί ένα πρόσωπο που έχει βλάψει ανεπανόρθωτα τη ζωή ενός κοριτσιού (και άγνωστο είναι ακόμα αν υπάρχουν κι άλλα θύματα του); Αυτός είναι ο σεβασμός στο πρόσωπο ενός θύματος αμέτρητων βιασμών; 

Επίσης, έχει περισσέψει σεβασμός στο τεκμήριο αθωότητας της 37χρονης, μέχρι πραγματικής και ακλόνητης απόδειξης του εναντίου; Έφτασα σήμερα, 17/10 του σωτηρίου έτους 2022, να διαβάζω σε ομάδες του Διαδικτύου με κύρος, όπως τα «Ίχνη στο Σκοτάδι», σχόλια του τύπου «επιτέλους ήρθε η ώρα της», «θάνατο να έχει», από άτομα που ασχολούνται αρκετά τακτικά με ζητήματα αστυνομικού ρεπορτάζ. Η λέξη κρίμα είναι το λιγότερο που μπορεί να γραφεί. 

Θα ξεκαθαρίσω κάτι: υποστηρίζω ανοιχτά την καταδίκη κάθε Μίχου και κάθε Σοφιανίδη. Για τα τρία πρόσωπα που εστίασα (σύζυγος και γιος του παιδεραστή, αλλά και η μάνα του θύματος), όμως, υπάρχουν αρκετά αδιευκρίνιστα σημεία ως προς τις κατηγορίες εις βάρος τους, τα οποία ανέφερα παραπάνω και πρέπει να ληφθούν υπόψη από τη Δικαιοσύνη.

Αν αποδειχθούν με στοιχεία και με ακλόνητες ενδείξεις ένοχοι, είτε γιατί γνώριζαν κι απέκρυπταν πράγματα, είτε γιατί προωθούσαν την απαξίωση του θύματος, τότε να δεχθούν τις δέουσες ποινές.